تصویربرداری تخصصی پستان

سرطان پستان چیست؟

سرطان بیماری است که در آن سلولهای غیر طبیعی به صورت کنترل نشده تکثیر یافته و میتوانند بافت های مجاور را درگیر کنند. سلولهای سرطانی همچنین میتوانند از طریق جریان خون یا لنف به سایر نقاط بدن گسترش یابند.

سرطان پستان هنگامی اتفاق می افتد که سلولهای پستان سریع تقسیم شده و تشکیل یک توده یا تومور را می دهند.

تومورها ممکن است بدخیم (سرطانی ) و یا خوش خیم (غیر سرطانی) باشند. تومورهای بدخیم آن هایی هستند که وارد بافتهای سالم بدن می شوند. این نوع سرطان در بافت پستان که شامل مجاری (لوله هایی که شیر را به نوک پستان منتقل می کنند) و لوبول ها (غدد تولید کننده شیر) است، ایجاد می شود. این سرطان هم در زنان و هم در مردان ایجاد می شود ولی سرطان در مردان نادر است.با تشخیص به موقع احتمال درمان موفقیت آمیز سرطان پستان نزدیک به صددرصد خواهد بود.

تشخیص به موقع بهترین روش مبارزه با بیماری

شناسایی اولیه و غربالگری سرطان سینه به معنی شناسایی سرطان سینه با استفاده از آزمایشات گوناگون و روشهای معاینه ای موجود است. این روشها ،ماموگرافی سونوگرافی با امواج فراصوتی معاینه بالینی و معاینه مشخص سینه را در بر می گیرد. شناسایی سرطان سینه در مراحل اولیه اهمیت دارد، زیرا در این صورت میتوان آن را با درمان مناسب دنبال کرد و زندگی شخص را نجات داد. پزشکان به تمامی زنان بالای ۲۰ سال توصیه می کنند که معاینه شخصی سینه را انجام دهند. معاینه بالینی نیز برای زنان بالای ۳۰ سال هر یک سال یک بار پیشنهاد می شود. در خانم های ۴۴-۴٠ سال علاوه بر معاینه شخصی ماهانه معاینه بالینی سالانه توسط پزشک یا فرد آموزش دیده، انجام ماموگرافی غربالگری سالانه در صورت تمایل شخص در تشخیص زودرس سرطان پستان کمک کننده است. در خانمهای ۵۴-۴۵ سال ماموگرافی سالانه در تشخیص زودرس سرطان پستان بسیار کمک کننده بوده و توصیه میگردد.
در خانمهای ٧۵-۵۵ سال نیز انجام ماموگرافی هر ۱-۲ سال کمک کننده بوده و پیشنهاد می شود.

 

شناسایی سرطان سینه پیش از متاستازی شدن سایر نقاط بدن اهمیت دارد و می تواند باعث نجات زندگی فرد شود. تومورهای خوش خیم را میتوان با یک جراحی ساده یا تابش اشعه و یا سایر روش های درمانی سیستماتیک برداشت. سرطان سینه برای زنان مستعد از اهمیت بالایی برخوردار است. در صورتی که خانمی سابقه خانوادگی داشته باشد احتمال بیشتری برای ابتلا به سرطان سینه وجود دارد.

در بین روش های موجود جهت غربالگری و تشخیص سرطان سینه تصویر برداری به روش MRI انتخاب دیگری جهت شناسایی سرطان سینه در خانم های با ریسک بالا و سابقه فامیلی مثبت می باشد. همچنین افرادی که در سن پایین سابقه رادیوتراپی در نواحی گردن و قفسه سینه داشته اند مستعدترند و تشخیص زودرس سرطان پستان در این افراد با انجام MRI سالانه کمک کننده است. همچنین افرادی که سابقه سرطان در یک طرف در سن زیر ۵۰ سال داشته اند غربالگری آنها با انجام MRI سالانه کمک کننده تر است. همچنین در افرادی که پروتز دارند جهت سلامت پروتز و پستان MRI به عنوان روش بررسی انتخابی توصیه می گردد.

در حال حاضر در مرکز توسکا از این روش برای غربالگری سینه زنانی که ریسک بالایی جهت ابتلا به سرطان سینه را دارند استفاده می شود. با توجه به اهمیت و شیوع بالای این بیماری در بین زنان ایرانی، وجود یک مرکز تشخیصی مجهز به کلیه روشهای تشخیصی شامل سونوگرافی، ماموگرافی دیجیتال، MRI(سکانس های تکمیلی مانند دیفیوژن و MRS)، سی تی اسکن و نیز ادامه روند تشخیص با نمونه برداری (Biopsy) از ضایعات مشاهده شده توسط روشهای تشخیصی ذکر شده، میتواند گام مثبتی در روند تشخیص زودهنگام و درمان به موقع و جلوگیری از سیر بیماری باشد.

ماموگرافی دیجیتال

ماموگرافی در واقع یک روش تصویر برداری برای غربالگری سینه محسوب می شود و هدف اصلی آن در مرکز توسکا تشخیص سرطان سینه در مراحل اولیه ابتلا به بیماری و درمان آن قبل از متاستاز (انتشار سلولهای سرطانی به قسمتهای دیگر بدن) می باشد. یکی از مزیت های ماموگرافی به عنوان غربالگری، تشخیص تومور در مراحل اولیه (سرطان درجا و پیش از مرحله تهاجمی) با بروز رسوبات کلسیفیه و یا در مرحله تهاجمی با اندازه خیلی کوچک است. این روش غالبا به صورت ایستاده انجام می شود. این روش غیر از استفاده جهت غربالگری و تشخیص سرطان سینه، جهت بررسی احتمال پارگی پروتز سینه نیز کاربرد دارد.

سونوگرافی

برای کاهش احتمال موارد منفی کاذب در سینه های متراکم باید به همراه ماموگرافی، از سونوگرافی نیز استفاده شود. سونوگرافی یک روش تکمیلی محسوب میشود و به تنهایی روش مناسبی برای تشخیص سرطان سینه نیست و افراد نباید تنها به سونوگرافی اکتفا کنند. انجام ماموگرافی در کنار سونوگرافی شدیداً توصیه می شود.

MRI

نقش MRI در سرطان پستان بسیار متنوع و کمک کننده بوده و در موارد زیر توصیه میگردد

1.  در بین روشهای تشخیصی، بالاترین حساسیت در تشخیص سرطان پستان توسط MRI است. لذا در مواردی که با سونوگرافی و ماموگرافی امکان رد سرطان وجود ندارد این روش در تعیین نهایی توصیه می گردد همچنین در افرادی که توده های متعدد دارند و تعیین ماهیت آنها با روش های روتین دشوار بوده امکان نمونه برداری از همه توده ها مقدور نیست که MRI در تعیین وضعیت نهایی بیمار و اقدام بعدی روش انتخابی است.
2. در شخصی که تشخیص سرطان پستان داده شده قبل از عمل جراحی به خصوص در اشخاصی که بافت سینه تراکم دارد، کانسر لوبولار و یا توده بزرگتر از ۴ سانتی متر دارند انجام MRI پیش از عمل بسیار توصیه شده است. چون در ۳۰-۲۰٪ موارد با انجام این MRI تصمیم جراحی تغییر خواهد کرد. حتی احتمال دارد در پستان مقابل یا همان سمت توده کوچک دیگری باشد که با روشهای روتین پنهان مانده باشد. به علاوه با این روش احتمال عود نیز کاهش یافته و پخش ضایعه پیش از جراحی مشخص می گردد.
3. در برخی بیماران شیمی درمانی قبل از جراحی شروع می شود که هدف آن انجام جراحی بهتر و یا افزایش امکان نگهداری پستان است(پیشگیری از قطع عضو) . لذا در این بیماران بررسی پاسخ به شیمی درمانی با MRI مقدور است. حتی با روش های تکمیلی مانند دیفیوژن یا MRS پاسخ به درمان در ساعات اولیه حتی پیش از ٢۴ ساعت مقدور می گردد. در این افراد پیش از شروع شیمی درمانی و در انتهای درمان جراحی انجام MRI با تزریق به روش دینامیک پیشنهاد می گردد.
4. در افرادی که به هر دلیل جراحی ناقص شده اند نیز MRI در بررسی محل جراحی و امکان پیشگیری از قطع عضو پیشنهاد می گردد.
5. تشخیص زودرس سرطان در افراد با ریسک بالا با سابقه فامیلی و سابقه رادیوتراپی در سر و گردن و همچنین افرادی که پروتز دارند.
6. بررسی سلامت پروتز پس از سه سال از انجام آن و سپس هر ۲ سال یکبار با MRI توصیه می گردد.

بیوپسی Biopsy

 

با توجه به مطالب بیان شده در برخی از موارد توسط پزشک مرکز تصویربرداری توسکا توصیه می شود که جهت تشخیص قاطعانه ضایعه موجود از روش نمونه برداری (Biopsy) کمک گرفته شود. در این روش نمونه برداری قسمت کوچکی از بافت پستان جهت معاینه در زیر میکروسکوپ تحت بی حسی موضعی برداشته می شود.

نمونه برداری سینه معمولاً برای بررسی سینه ای که طی ،معاینه ،ماموگرافی، سونوگرافی یا MRI ناحیه مشکوکی در آن دیده شده است انجام می شود. در صورت لزوم پزشک از اولتراسوند یا سایر روشهای تصویربرداری برای راهنمایی نمونه برداری با سوزن استفاده می کند.

مرکز تصویربرداری پزشکی توسکا با افتتاح کلینیک پستان مجهز به کلیه روشهای نوین تصویر برداری مورد نیاز جهت غربالگری و تشخیص به موقع سرطان سینه با کادری مجرب از پزشکان و کارشناسان، آماده خدمت رسانی به کلیه همکاران و بیماران محترم می باشد. امید است که با استفاده از پتانسیل های موجود در این مرکز قدم مثبتی در جهت تشخیص به موقع و شروع درمان سریع بیماران برداشته شود.

تکنیک های مداخله با کمک تصویر برداری

کلیه مداخلات مانند بیوپسی با کمک و هدایت تصویر برداری، نتیجه مطلوبتری خواهد داشت. در بین روشهای مختلف تصویر برداری جهت انجام بیوپسی، استفاده از سونوگرافی به علت هزینه پایین تر و عوارض کمتر روش انتخابی است.

•  آسپیراسیون کیست (Fine Needle Aspiration FNA): از جمله مداخلات که به طور ویژه در مورد کیست های سینه استفاده می شود FNA است در گذشته به دلیل این که سونوگرافی وجود نداشت جراحان برای هر برجستگی مشکوکی در پستان از این روش استفاده می کردند.

تنها اندیکاسیون قابل قبول برای انجام FNA، تخلیه کیست هایی است که برای آنها دلیل موجهی داشته باشیم.

اندیکاسیون موجه برای FNA:

1. کیست هایی که تورم زیاد دارند که با درد بسیار شدید ، تب و غیره همراه هستند.
2. کیست هایی که سفتی و برجستگی زیاد دارند.
3. کیست هایی که در سونوگرافی دارای علائم خاصی باشند.
   برخی از کیست ها با توجه به نظر رادیولوژیست با روش آسپیراسیون با نیدل مخصوص (FNA) تخلیه می شوند.
   در این روش لازم است پزشک با استفاده از سوزن نازک مخصوص مایع داخل کیست ها را تخلیه کند ، که برای هدایت دقیق سوزن به محل کیست به صورت همزمان با سونوگرافی انجام می شود.

 

• درناژ آبسه: کیست های عفونی یا شک به التهاب و عفونت پستان با تشکیل تجمعات مایع عفونی با کمک سونوگرافی قابل درناژ بوده و امکان قرار دادن کاتتر در داخل ضایعه وجود دارد.
• لوکالیزاسیون سوزنی (وایرگذاری): در توده های غیر قابل لمس، پستان های متراکم و وجود توده های متعدد در مواردی که یکی از آنها اندیکاسیون خارج شدن دارد وایرگذاری (لوکالیزاسیون) توصیه می گردد. که استفاده از سونوگرافی روش ترجیحی است. مگر ضایعاتی مانند کلسیفیکاسیون یا ضایعاتی که فقط در ماموگرافی یا MRI دیده شوند که در این موارد روش ارجح همان روشی است که ضایعه در آن قابل رویت است. زمان وایرگذاری در روز قبل از عمل یا همان روز می باشد.
• بیوپسی با سوزن کلفت (Core Needle Biopsy CNB): در ضایعات پستان مناسب ترین سوزن ۱۴G اتومانیک است و به نام بیوپسی با هدایت سونوگرافی روش ترجیحی است. استفاده از این روش همچنین در غدد لنفاوی زیر بغل که نمای مشکوک دارند روش ترجیحی نمونه برداری میباشد. زیرا نمونه ها جهت بررسی پاتولوژی درشت تر بوده و موارد منفی کاذب به میزان قابل توجهی کاهش می یابد. (نتیجه نمونه برداری با این روش قطعی تر است).

بیوپسی هدایت شده توسط سونوگرافی:در این روش از تصاویر اولتراسوند توده یا بافت پستان استفاده می شود . این تصاویر به هدایت سوزن به محل دقیق نمونه برداری کمک می کنند.

در سال های اخیر نمونه برداری بدون تصویربرداری منسوخ شده است در صورتی که نمونه برداری بدون تصویر برداری انجام شود، احتمال اینکه نمونه برداری از ورم توده اطراف انجام شود، وجود دارد که در این صورت جواب نمونه برداری اشتباه خواهد شد. در نتیجه بیوپسی به کمک سونوگرافی و در برخی مواقع ماموگرافی با نتیجه مطلوب و دقیق همراه خواهد بود.

 برای انجام بیوپسی سوزن نمونه برداری به قطر و اندازه مشخص نیاز است که در نتیجه حداکثر نمونه و حداقل صدمه را برای ما به همراه داشته باشد.

روش انجام آن:
ابتدا ناحیه مورد نظر با بی حسی موضعی بی حس و سپس با کمک سوزن مخصوص و هدایت سونوگرافی نمونه های بسیار دقیقی تهیه می شود. عموما پنج مرتبه نمونه برداری انجام می شود. البته ناحیه برش یکسان است ولی زوایای سوزن تغییر میکند،از وسط، بالا، پایین، جلو و عقب ضایعه نمونه برداری می شود تا طبق استاندارد مقدار نمونه کافی باشد و همچنین قسمت های مختلف بافت جهت ارزیابی تهیه شود.

بیپوسی سینه معمولا عارضه ای ندارد ممکن است ناحیه مورد نظر دچار کبودی شود که حدودا بعد از دو هفته کبودی به مرور کم و از بین خواهد رفت. در صورتی که بیمار پس از انجام بیوپسی کمپرس یخ بگذارد و لباس زیر خود را محکم تر ببندد احتمال کبودی بسیار کمتر می شود.

چگونه باید برای بیوپسی سینه آماده شد؟

اطلاع دادن به پزشک در خصوص موارد زیر قبل از انجام بیوپسی سینه کاملا ضروری است:

1. در صورتی که شما آلرژی دارید.
2. در صورتی که طی هفته گذشته آسپرین مصرف کرده اید.
3. در صورتی که از داروهای رقیق کننده خون استفاده میکنید.
4. درصورتی که از دارو های فشار خون استفاده میکنید.
   

• مارکرگذاری: در مرکز تصویربرداری توسکا برای برخی بیماران که کاندید شیمی درمانی قبل از عمل باشند امکان کارگذاری مارکر (نشانه) در وسط توده به وسیله سونوگرافی فراهم است. در این اشخاص با قرار دادن وایر با کمک سونوگرافی روز قبل یا همان روز عمل امکان حفظ سینه فراهم می شود.
• وکیوم بیوکسی: نوعی نمونه برداری از توده های سینه است، همچنین به عنوان یک روش درمانی برای خارج کردن توده های خوش خیم پستانی استفاده می شود.

علت انجام وکیوم بیوپسی پستان

 

تحت گاید سونوگرافی به سه روش زیر می توان بیوپسی پستان انجام داد :

1. Fine needle aspiration: با یک سوزن ظریف مایع یا سلولهایی از ناحیه غیر طبیعی خارج میکنیم.
2. Core needle Biopsy: با استفاده از سوزن ۱۴-gauge با چند بار ورود سوزن هر دفعه مقداری بافت از ضایعه خارج می شود.
3. Vacuum assisted Biopsy: این روش نسبتاً جدید، کم تهاجم، مطمئن و دقیق می باشد و امروزه در کشورهای پیشرفته از آن استفاده میشود و در بسیاری از موارد جای open Biopsy (بیوپسی باز) را گرفته است، به این صورت که از طریق پوست، تحت گاید سونوگرافی، فقط با یک بار ورود سوزن به اندازه دلخواه و با وجود پروب مورد نظر میتوان نمونه های متعدد بافتی را در جهت های مختلف برداشت  و حتی در بسیاری از موارد، این روش قدرت تخلیه کل توده را نیز خواهد داشت.